Auteur: Piet Coopman
Gepubliceerd op: 03-10-2023
De Vlaamse overheid publiceerde op 3 oktober 2023 de statistieken over het huishoudelijk afval in Vlaanderen in 2022. Daaruit blijkt dat het huishoudelijk restafval verder daalt naar gemiddeld 128 kg per inwoner. De restdoelstelling van het Uitvoeringsplan 2016-2022, gemiddeld 138 kg per inwoner tegen eind 2022, is daarmee ruimschoots behaald. Andere doelstellingen, zoals de daling van de hoeveelheid zwerfvuil of het bedrijfsrestafval, worden niet behaald.
Huishoudelijk restafval daalt aanzienlijk
Het huishoudelijk restafval is de som van het huisvuil, grofvuil, veegvuil, afval uit straatvuilnisbakken en afval van het opruim van sluikstorten. De gemiddelde hoeveelheid restafval per inwoner daalde van 140 kg in 2021 naar 128 kg in 2022. Vooral het huisvuil daalde sterk, en in mindere mate ook het grofvuil.
Voor een verklaring kijkt de OVAM naar een aantal maatregelen waarin lokale besturen een cruciale rol spelen. Het gaat bijvoorbeeld over een aantal gemeenten die de afgelopen jaren overgingen tot de selectieve inzameling van gft en het toepassen van gewichtsdiftar bij de inzameling aan huis en op de recyclageparken.
Ook een aantal maatregelen in het kader van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, zoals de uitbreiding van de pmd-sorteerboodschap en de invoering van een aanvaardingsplicht matrassen zorgen mee voor een daling van de hoeveelheid huishoudelijk restafval. Het lijkt er op dat ook de verminderde consumptie als gevolg van de hoge inflatie en de energiecrisis een deel van de verklaring is.
Zwerfvuil blijft een probleem
Wat veel lokale besturen elke dag op het terrein vaststellen is ook duidelijk uit de cijfers van OVAM: de netheid van het openbaar domein ging er de afgelopen jaren niet significant op vooruit.
De doelstellingen voor de Vlaamse netheidsindex van het Uitvoeringsplan 2016-2022 worden niet behaald en ook de hoeveelheid zwerfvuil daalde onvoldoende. Tussen 2015 en 2019 nam de hoeveelheid opgeruimd zwerfvuil toe, waarna het in 2021 met 11% daalde. De doelstelling lag op een daling met 20% tussen 2015 en 2022. Er zijn geen cijfers van 2022.
Nochtans nam volgens de OVAM de zwerfvuildruk de voorbije jaren toe, onder meer door stijgingen van het out-of-home afval en de hoeveelheid op de markt gebrachte eenmalige verpakkingen. Het curatief beleid inzake zwerfvuil lijkt dus zijn vruchten af te werpen, het preventief beleid blijft achterwege.
Daling hoeveelheid bedrijfsrestafval blijft uit
Een andere doelstelling van het Uitvoeringsplan 2016-2022 was de daling van de hoeveelheid bedrijfsrestafval met 15% tussen 2013 en 2022. Tussen 2013 en 2021 daalde die hoeveelheid met 5%, cijfers over 2022 zijn nog niet bekend. De OVAM gaat er van uit dat het bedrijfsrestafval in 2022 onvoldoende sterk is gedaald om de doelstelling van het Uitvoeringsplan alsnog te behalen.
